قالت زینب علیهاالسلام: «وَأَنّی تَرحضُونَ قَتلَ سَلیلِ خَاتَمِ النُّبُوَّةِ وَمَعدِنِ الرِّسالَةِ وَسَیِّدِ شَبابِ أهلِ الجَنَّةِ وَمَلاذُ حَربِکُم وَمَعاذُ حِزبِکم وَمَقَرُّ سِلمِکُم وَآسی کَلِمِکُم وَمَفزَعُ نَازِلَتِکُم وَالمَرجِعُ إلیهِ عِندَ مُقَاتِلَتِکُم وَمَدَرَة حُجَجِکُم وَمَنارِ مَحَجَّتِکُم».(1)
حسین از لسان خواهرش زینب(س)
شخصیت بی‌نظیر حضرت سیدالشهدا(ع) باید به لسان افرادی توصیف شود که اولاً از خاندان نبوت(ع) و دارای درجه عصمت باشند و ثانیاً از نزدیک فضائل و مکارم اخلاقی آن وجود با عظمت جهان بشریت را درک کرده باشند و کجا می‌توان بهتر از زینب کبری(س) یافت که نخست در بیت وحی و نبوت، رشد و نمو کرده و دوم، از کودکی تا لحظه شهادت آن امام خوبی‌ها، فضائل اخلاقی و انسانی او را از صمیم وجود درک کرده باشد؟
گرچه از لسان آن بانوی مخدره خاندان عصمت و طهارت(ع)، کلمات زیادی درباره برادر بزرگوارش حضرت حسین بن علی(ع) نقل شده اما چون ذکر همه آن‌ها در یک مقاله نمی‌گنجد، به قسمتی از خطبه حضرت عقیله بنی‌هاشم(س) در کوفه که در بیان برخی از صفات دُردانه و فرزند رسول خدا(ص) امام حسین(ع) انشا شده تیمن و تبرک می‌جوییم.
زینب کبری سلام و درود خدا بر او و پدر و مادر و فرزندانش باد، در بخشی از این خطبه معجزه‌وار، زشتی عمل و عظمت گناه آن مردم نابکار را گوشزد می‌کند و برای ترسیم این هدف، به بیان مقام والای حضرت سیدالشهدا(ع) که کشته شده این جریان‌اند می‌پردازد و خصوصیات آن حضرت و موضع با عظمت وی را یادآوری می‌کند. ایشان این خصوصیات را دو بخش کرده است:
یکی خصوصیات و مفاخری که درباره شخصیت والای آن حضرت است و دیگری مزایا و صفاتی که در رابطه با خود آن ملت و سایر مردمان است.
آقای جوانان اهل بهشت
در قسمت نخستین، امام حسین(ع) را با عناوین والا و پرافتخار «سلیل خاتم‌النبوة» فرزند آخرین پیامبران؛ «سلیل معدن الرسالة» زاده معدن رسالت الهی و دیگری «سید شباب أهل الجنة» آقای جوانان بهشت یاد می‌کند.
آری! حسین(ع) چکیده و فشرده بیت نبوت، آن هم بیت خاتم‌النبیین بود و از معدن رسالت الهی سر برآورده و در آن کانون پرفیض و افتخارآفرین، نشأت یافته بود و افتخار بزرگ دیگر او این بود که سید جوانان اهل بهشت به‌شمار می‌رفت.
فضیلت اول، وجدانی بود و همه می‌دانستند حسین(ع)، نواده نبی اکرم(ص) است و فضیلت دوم، فضیلتی بود که بر لسان نبی اسلام(ص) برای آن حضرت ثابت شده بود و مسلم و متواتر میان مردم بود که رسول خدا(ص) فرموده بودند: «الحَسَنُ وَالحُسَینُ سَیِّدا شَبَابِ أهلِ الجَنَّةِ»(۲) حسن و حسین، دو آقای جوانان اهل بهشت هستند.
پناهگاه مردم و مصباح هدایتشان
در بخش دوم از فضائل و خصوصیات که درباره خود آنان بود، امام حسین(ع) را «مَلاذُ حَربِکُم» تکیه‌گاه آن‌ها در جنگ‌ها، «مَعاذُ حِزبِکم» پناهگاه حزب و جمعیت آن‌ها، «مَقَرُّ سِلمِکُم» قرارگاه صلح و مسالمت آن‌ها، «آسی کَلِمِکُم» داروی جراحت آن‌ها، «مَفزَعُ نَازِلَتِکُم» نقطه پناه‌آوردن آن‌ها در همه حوادث زندگی، «المَرجِعُ إلیهِ عِندَ مُقَاتِلَتِکُم» مرکز روی‌آوردن آن‌ها نزد جنگ و نبرد، «مَدَرَة حُجَجِکُم» سخنگو و بیانگر حجج و براهین آن‌ها و «مَنارِ مَحَجَّتِکُم» نقطه مرتفع و روشنِ خط سیر آن‌ها معرفی می‌کند.
آری، زینب(س) با ذکر این صفات، آتش احساسات و عواطف را در نهادِ آن جمعیت، روشن و شعله‌ور و آنان را پیش از عذابِ سوزان آخرت، به عذاب وجدان در همین جهان گرفتار و مبتلا کرد.
پاره تن رسول خدا(ص)
آن‌گاه پس از نفرین بر آن مردم نابکار و بدعهد و وفا، حسین(ع) را پاره قلب رسول خدا(ص) معرفی می‌فرماید و می‌گوید: «أتَدرُونَ وَیلَکُم أیَّ کَبدٍ لِرَسُولِ اللهِ فَرَثتُم» وای بر شما! آیا می‌دانید چه جگری از رسول خدا(ص) را شکافتید؟
و این، یک حقیقت است زیرا حسین(ع)، نواده پیامبر اکرم(ص) و ریحانه آن حضرت و محبوب‌ترین اشخاص نزد آن بزرگوار بود و مردم مکرر دیده بودند امام حسین(ع) بر دوش پیامبر(ص) سوار می‌شد و رسول خدا بارها سفارش او را به مردم می‌فرمود.
در ضمن، حضرت زینب(س) از پیامبر(ص) اسم می‌برند، نه ازامیرالمؤمنین علی(ع)، چرا که در مورد پیامبر(ص) همه اتفاق داشتند و درخصوص آن حضرت اختلافی نبود. اکنون بانوی کربلا می‌گوید همان پیامبری که به زعم خود او را محترم می‌شمرید، جگرش را شکافتید.
آسمان خون بارید...
سپس بانوی خاندان عصمت و طهارت(ع) با بیان معجزه‌ای که پس از شهادت حضرت اباعبدالله(ع) رخ داد، مردم را متوجه منزلت عظیم آن حضرت نزد خداوند متعال می‌کند و می‌گوید: «أَفَعَجِبتُم أَن تُمطِرَ السَّماءُ دَماً» آیا تعجب کردید که آسمان از کار فجیع شما باران خون بارید.
این جمله حاکی از آن است که آسمان در عزای امام حسین(ع) خون باریده است و این مطلب، در روایات متعددی وارد شده و در بعضی از آن روایات، علائم و نشانه‌هایی هم برای آن ذکر شده است.
«ابن قولویه» قدس‌سره، متوفای سنه ۳۶۷ ه.ق نقل کرده عبد الخالق بن عبد ربه می‌گوید: شنیدم حضرت صادق(ع) می‌فرمود: پیش از حسین بن علی(ع)، کسی بدین نام، اسم‌گذاری نشده بود و نیز پیش از حضرت یحیی، کسی بدین اسم نام‌گذاری نشده بود و آسمان بر کسی گریه نکرد مگر بر آن دو که 40شبانه‌روز گریه کرد. عرض کردم: گریه آسمان چگونه بود؟ فرمود: طلوع می‌کرد بر سرخی و غروب می‌کرد با سرخی.(3)
همچنین نقل می‌کند از امام زین العابدین(ع) که فرمود: آسمان از روزی که آفریده شد، گریه نکرد مگر بر یحیی بن زکریا و حسین بن علی(ع).
راوی می‌گوید: عرض کردم: گریه آسمان چگونه بود؟ فرمود: هنگامی که جامه‌ای را در برابر آن قرار می‌دادند، آثار خون در آن دیده می‌شد.(4)
«قندوزی» مصری از ابو سعید خدری نقل می‌کند: «هیچ سنگی برداشته نشد، مگر اینکه زیر آن، خون تازه دیده می‌شد و همانا آسمان خون بارید و اثر آن در جامه‌ها بود تا وقتی که آن جامه‌ها پاره می‌شدند».(5)
این بود قطره‌ای از اقیانوس بی‌عظمت توصیف شخصیت حضرت سیدالشهدا، امام حسین(ع) در بیان خواهر بزرگوارش حضرت زینب کبری(س).
پی نوشت‌ها:
1- نفس المهموم محدث قمی، ص۳۵۹
۲- بحارالانوار علامه مجلسی، ج۴۳، ص۲۶۵ از امالی شیخ طوسی
۳- کامل الزیارات ابن قولویه، ص۹۵
۴- همان، صص۹۵-۹۶
۵- ینابیع المودّة قندوزی، ج۳، ص۲۰
نظر شما